Peter Sauber zal volgend jaar mogelijk weer aan de Formule 1 deelnemen met zijn eigen team. Met BMW heeft hij een voorwaardelijke overeenkomst gesloten om zijn oude team terug te kopen. Het plan is om in 2010 als volledige privateer deel te nemen aan de Grands Prix, met Ferrari als motorleverancier. MotorRacingBlog.nl kijkt terug naar de samenwerking van Sauber met Ferrari, die zowel goede als slechte tijden gekend heeft.

Nadat Sauber de eerste twee jaar van haar bestaan in de Formule 1 met Mercedes-Benz-fabrieksmotoren had rondgereden, besloot Mercedes-Benz voor 1995 over te stappen naar McLaren. Sauber was vervolgens aangewezen op Ford, waarmee het team een zelfde samenwerkingsverband sloot als dat het met Mercedes-Benz had: twee jaar lang fabrieksmotoren van Ford ontvangen. Het seizoen 1996 verliep echter zeer teleurstellend, waarop Sauber, intussen gesteund met geld van Red Bull, besloot samen met Petronas zelf motoren te gaan bouwen, een zeldzaamheid voor een privéteam.

De motoren die daarvoor gebruikt zouden worden waren afkomstig van Ferrari. Peter Sauber kondigde in 1996 aan de komende twee jaar het recht te hebben één jaar oude motorontwerpen van Ferrari te gaan gebruiken. Sauber Petronas Engineering AG, onder leiding van de Japanner Osamu Goto, zou de motoren die Ferrari het jaar ervoor gebruikte bouwen en doorontwikkelen. Goto was een van de vele werknemers bij Sauber Petronas Engineering die van Ferrari en het touringcar project van Alfa Romeo afkomstig waren. Bijna ieder onderdeel dat legaal gekopieerd kon worden van de Ferrari V10 kopieerde Sauber.

223776847_a807a52e06_bHet eerste jaar met de motoren die als Petronas waren gebadged verliep matig. Ferrari had als onderdeel van de deal afgedwongen dat het eigen rijders bij Sauber mocht stallen. Ferrari bood hun trouwe testcoureur Nicola Larini aan om de tweede auto naast Johnny Herbert te besturen. Hoewel de Italiaan het seizoen veelbelovend begon met een zesde plaats in Melbourne, had hij het al snel gezien bij het team. Met slaande deur verliet hij na de Grand Prix van Monaco het team, bewerend dat hij door Sauber als tweederangs coureur werd behandeld. Larini keerde terug als testrijder bij Ferrari voor de rest van het seizoen.

Zijn vervanger werd een andere Italiaan, Gianni Morbidelli. De twee ruilden van functie. Aan het begin van het seizoen werd de eenmalige Ferrari-racecoureur gepresenteerd als nieuwe testrijder van Ferrari, de taak die Larini dus weer mocht gaan vervullen. Tijdens een testsessie na twee matige optredens raakte Morbidelli gewond en mocht tot Hongarije langs de kant zitten. Ook na terugkomst waren zijn resultaten niet zo veelbelovend als dat ze in het begin van het decennia bij achterhoede teams waren, en een tijdens de Japanse Grand Prix opgelopen blessure eindigde zijn Formule 1-carrière voorgoed.

De Argentijnse Norberto Fontana, die in tegenstelling tot zijn voorgangers geen relatie met Ferrari had, verving Morbidelli na beide ongevallen, maar verder dan twee negende plaatsen kwam hij vanwege zijn onervarenheid niet.

Gedurende het seizoen had Johnny Herbert vijftien punten binnengehaald, met een derde plaats in Hongarije als hoogtepunt. Daarnaast was Herbert ook in alle kwalificaties dat seizoen de snelste rijder van het team.

In 1998 staat Sauber met Johnny Herbert en Jean Alesi aan de start. Alesi werd binnengehaald om de Ferrari-testcoureurs te doen vergeten die het het vorige seizoen af hadden laten weten bij het team. De Ferrari V10 motor van 1997 zou op papier beter moeten zijn dan die van 1996, maar prestaties blijven uit. Herbert legde het af tegenover Alesi, en tijdens de Britse Grand Prix ontstond een ruzie binnen het team toen Herbert werd gevraagd Alesi voorbij te laten. Dit deed hij niet, maar spinde niet veel later wel van de baan. Aan het eind van dat jaar, waarin het team slechts tien punten scoort, mede dankzij een derde plaats van Alesi in de verregende race op Spa-Francorchamps, verliet ook Johnny Herbert met slaande deur het team.

Ook het derde jaar van de samenwerking wJean_Alesi_1999_Canadaerd een deceptie. Jean Alesi en Pedro Diniz haalden dat jaar gezamenlijk slechts vijf punten. Het meest memorabele moment van dat jaar voor het team was de Grand Prix op de Nürburgring. In de eerste ronde viel Damon Hill in de eerste bocht door een elektronisch foefje van zijn team stil. Enkele coureurs wisten hem maar net te ontwijken, waaronder Alexander Wurz. De Oostenrijker raakte daarbij echter de linkerachterzijde van de Sauber, waardoor de Braziliaan over de kop sloeg en de rollbar afbrak. Wonderwel bleef Diniz ongedeerd.

In 2000 wordt Mika Salo binnengehaald, wederom een coureur met een Ferrari-verleden. Een jaar eerder was hij de vervanger van de geblesseerde Michael Schumacher bij Ferrari. Gedurende die races liet hij zien een snelle coureur te zijn, en was in Duitsland zelfs op overwinningskoers totdat stalorders hem achter eerste rijder Eddie Irvine plaatsten.

Dat jaar beleefde het team een valse start van het seizoen. In Melbourne werd Mika Salo van een zesde plaats beroofd toen zijn voorvleugel niet aan het technische reglement bleek te voldoen, en een race later zou Sauber zich volledig terugtrekken uit de Grand Prix nadat de achtervleugels van beide bolides afbraken gedurende het weekend.

De rest van het seizoen was wederom geen succes. De Petronas SPE 04A 3-liter V10, een ontwerp dat vorig jaar nog het constructeurkampioenschap won, bleek op de hogesnelheidscircuits echter wel over voldoende topsnelheid te bezitten, wat resulteerde in een van de weinige punten voor het team dat seizoen.

Na jaren investeren kwam alles dan eindelijk samen in 2001. In de winter van dat jaar werd een Finse jongen die wat moeilijk uit zijn woorden kwam in het Engels, gecontracteerd, en kwam McLaren-Mercedes-protegé Nick Heidfeld naar de Zwitsers.

Heidfeld pakte regelmatig punten, stond in Brazilië op het podium, en sloot het jaar als achtste af. Kimi Räikkönen, die voor de start van het seizoen enorm bekritiseerd werd vanwege zijn gebrek aan ervaring en uiteindelijk met een voorwaardelijke superlicentie van start mocht gaan, pakte vier keer punten, waarvan twee vierde plaatsen. Door de prestaties van de twee jonge talenten eindigde het team op de vierde plaats achter de topteams Ferrari, McLaren en Williams.

Tijdens het seizoen maakte Mika Häkkinen bekend te stoppen met de Formule 1. Verwacht werd dat Nick Heidfeld bij Sauber zou vertrekken, maar McLaren-Mercedes verbaasde vriend en vijand door voor de goede maar minder dan Heidfeld presterende Räikkönen te kiezen, op voorspraak van Häkkinen.

Na het succesvolle 2001 kon het eigenlijk niet beter, en dat ging het dan ook niet. Hoewel 2002 minder was dan het jaar ervoor, haalde het team toch nog elf punten en de vijfde plaats in het kampioenschap. Viermaal pakte Heidfeld punten, terwijl rookie Felipe Massa dit ook viermaal deed, in de zeldzame races waarin hij geen wagens kort reed.

Massa werd na het seizoen aan de kant gezet en vervangen door Heinz-Harald Frentzen. Onenigheid tussen Sauber en Ferrari begon te ontstaan na aanleiding van de reglementswijzigingen die de FIA voor de komende seizoenen door wilde voeren. De FIA wilde onder andere duurzame motoren invoeren, het gebruik van banden beperken, en technische vrijheden nog meer te beperken, om de kosten zo te drukken. De grote fabrikanten waren het hier niet mee eens en verenigden zich in het Grand Prix World Championship en dreigden een nieuw kampioenschap buiten FIA-jurisdictie om op te zetten. Sauber echter, stond net als de andere privateers wel achter de FIA. Na veel getouwtrek liep de zaak met een sisser af, maar de relatie tussen Sauber en Ferrari was al enigszins beschadigd.

Enkele jaren voor de overname van Sauber door BMW, begon Sauber te investeren in een nieuwe windtunnel en een supercomputer genaamd Albert. Met die supercomputer zou het voor het team makkelijker worden ontwerpen te maken met Computational Fluid Dynamics (CFD), een dure investering die uiteindelijk veel geld zal besparen.

In 2004 maakte Sauber bekend het volgende jaar met Michelin-banden te gaan racen. Hierdoor bleven alleen Ferrari, Jordan en Minardi over als de teams met Bridgestone banden. De banden konden daardoor niet veel getest worden en Sauber en Ferrari konden ook geen bandendata meer delen. Dit werd pijnlijk duidelijk in 2005. Terwijl Sauber als laatste Michelin-team eindigde, maakte Ferrari ook een desastreus seizoen door. Alleen tijdens de farce die de Amerikaanse Grand Prix heette wisten de Italianen te winnen.

Door de beslissing van Sauber om naar Michelin over te stappen kwam de samenwerking op losse schroeven te staan en geruchten gingen de rondte dat Ferrari onder de samenwerking uit wilde en over wilde stappen naar Midland. Omdat het contract nog tot december 2005 doorliep, bl1253151171_100f4f0d96_beven de twee partijen bij elkaar, maar succes bleef voor beide teams uit. Toen BMW en Sauber in de zomer van 2005 ook nog eens bekend maakten dat BMW een meerderheidsbelang in het team had gekocht was het voor Ferrari helemaal klaar. Het contract werd gerespecteerd, maar de liefde was voorgoed verdwenen.

Of toch niet? Dat Sauber nu een overeenkomst heeft gesloten met Ferrari klinkt natuurlijk logisch gezien de samenwerking gedurende negen jaar, maar wie de relatie achter de schermen gevolgd heeft weet dat Sauber en Ferrari in 2005 met een slecht gevoel uit elkaar zijn gegaan. Natuurlijk is er gedurende de vier jaar dat Sauber als BMW Sauber F1 Team door het leven ging al wel veel veranderd bij beide teams, maar het blijft toch opmerkelijk.

Wat het idee achter deze hernieuwde samenwerking is, is niet helemaal duidelijk. Mogelijk heeft het te maken met Mercedes-Benz’s betrokkenheid bij drie verschillende teams, of de overeenkomst die de FOTA met de FIA gesloten heeft om privéteams intensief te ondersteunen. Dat Qadbak een overeenkomst had met Ferrari om volgend jaar van de Italianen motoren te ontvangen is niet relevant, Peter Sauber is in de BMW-tijd altijd nauw betrokken gebleven met het team en was dit nog steeds na de voorwaardelijke overname door Qadbak, dus Ferrari wist met wie het een overeenkomst had.

De kans dat Petronas zich weer gaat bemoeien met de constructie en ontwikkeling van de Ferrari-motoren lijkt uitgesloten. Toen BMW Sauber kocht, nam het ook de aandelen in Sauber Petronas Engineering over. Petronas bleef alleen aan als sponsor, en zal dat de komende jaren waarschijnlijk ook nog blijven doen, maar daar zal het ook bij blijven. Ook is het voor een team niet meer aantrekkelijk om zelf motoren te bouwen en ontwikkelen met het oog op de kostenbesparing in de Formule 1.

Wat we volgend jaar van Sauber mogen verwachten is moeilijk te zeggen. Dat ze deel zullen nemen aan het Formule 1 Wereld Kampioenschap lijkt wel vrij zeker. Stefan Grand Prix heeft voorlopig “alleen een deal met Toyota”, maar teambaas Zoran Stefanovic verklaarde al dat er nog niets zeker is over een startbewijs. Phoenix Finance dacht in 2002 met een skeleton crew deel te kunnen nemen aan de Grand Prix van Maleisië. Daarvoor had het enkele werknemers van Prost Grand Prix overgenomen samen met twee chassis, een aantal Hart V10-motoren uit 1998, en enkele andere contracten, waaronder de inschrijving van Prost Grand Prix in de Formule 1. Tarso Marques en Gastón Mazzacane moesten de auto’s besturen, maar het team werd bij de ingang van het circuit niet doorgelaten door de FIA omdat een team volledig moet worden overgenomen om een geldige inschrijving te hebben. Dat Tom Walkinshaw hierbij betrokken was kwam natuurlijk niet als een verrassing.

Sauber heeft verder het voordeel dat BMW ontzettend veel geïnvesteerd heeft in CFD en andere hoogwaardige technologie die Peter Sauber nooit had kunnen aanschaffen zonder kapitaalkrachtige partner in het team. Hierdoor kan het team als privateer net iets meer dan bijvoorbeeld Force India of Scuderia Toro Rosso.

Het enige punt waar Sauber zich wel zorgen om kan maken is de ontslaggolf die nu gaat vallen bij het team. Maar andere teams zullen ook moeten snijden in hun personeelsbezetting, en bovendien heeft Brawn GP afgelopen seizoen al bewezen dat ook met dit soort bezuinigingen een kampioenschap gewonnen kan worden. Maar zoveel mag niet gehoopt worden voor het team uit Hinwil, Brawn GP had het geluk van een grote reglementswijziging en een grote investering van Honda in de RA809E, die uiteindelijk de BGP 001 zou worden, en kampioen. Dat zit er voor Sauber toch echt niet in.

(foto’s eigendom van Peter Leuenberger (Sauber nosecone) uitgegeven onder Attribution Noncommercial ShareAlike 2.0, Steve Gregory (Johnny Herbert 1997) uitgegeven onder Creative Commons Attribution Noncommercial 2.0, Paul Lannuier (Jean Alesi 1999) uitgegeven onder Creative Commons Attribution ShareAlike 2.0 licentie, ph-stop (Jacques Villeneuve 2005) uitgeven onder Creative Commons Attribution ShareAlike 2.0 licentie)