Dario Franchitti: 37 jaar en beter dan ooit

Voor het vijfde achtereenvolgende jaar wordt de IZOD IndyCar Series-titel in de laatste race van het seizoen beslist. In de Cafés do Brasil Indy 300 op de Homestead-Miami Speedway vechten Will Power en Dario Franchitti aanstaande zaterdagavond uit wie zich tot 2010 IZOD IndyCar Series-kampioen mag kronen. Franchitti is met dertien jaar IndyCar-ervaring de meest ervaren coureur van het duo. Een terugblik op de IndyCar-carrière van een van Schotlands beste coureurs ooit.

Debuut

Het is 2 maart 1997 wanneer George Dario Marino Franchitti zijn debuut in de PPG CART World Series maakt. De Schot is 23 jaar oud en een Mercedes-Benz-protegé die eigenlijk naar de Formule 1 had gewild maar daar geen plek bij een goed genoeg team kon krijgen. “I would very much like to do it but, unlike most other sports, you have got to have the equipment to do the job,” verklaart hij enkele jaren later. “It is not an equal sport – the best driver does not always win. I would like to put myself in the best position possible to win which means going with the best team possible, and up until this point I haven’t had that.” Omdat de Duitse autofabrikant aan de andere kant van de oceaan in de op dat moment populaire CART World Series goed vertegenwoordigd is, wordt hij bij Hogan Racing gestald dat gebruik maakt van de krachtbronnen uit Stuttgart. Het is geen seizoen om over naar huis te schrijven: Vaak crasht Franchitti en alleen in Surfers Paradise, zijn tweede Champ Car-race, finisht hij in de top tien.

Eerste successen

Maar er gloort hoop aan de horizon: Parker Johnstone heeft het na vier vrij succesvolle jaren helemaal gehad met de autosport en hangt onverwachts zijn helm aan de wilgen en laat Team KOOL Green achter. Franchitti wordt dat zitje aangeboden en hapt direct toe. Teamgenoot wordt de talentvolle en ervaren Paul Tracy. Terwijl de Canadees uitblinkt in het van de baan rijden van andere coureurs en zijn teamgenoot, wint Franchitti na drie pole positions in de zomer zijn eerste race. Op Road America blijft hij een veld met coureurs als Michael Andretti, Alex Zanardi, Jimmy Vasser, Greg Moore en vele andere toppers voor. In de straten van Toronto en Houston is het niet anders. Met zijn drie overwinningen klimt hij aan het einde van het seizoen naar de derde plaats in het kampioenschap. Enkel de kampioenen van de afgelopen drie jaar, Zanardi en Vasser, moet hij voorlaten.

Na zijn tweede Champ Car-titel vertrekt Zanardi naar Williams om nogmaals een poging te wagen de Formule 1 te veroveren. Zijn vervanger bij Target Chip Ganassi Racing wordt rookie Juan Montoya. Een snelle coureur, maar vanwege zijn gebrek aan ervaring in grote V8-turbo-aangedreven monsters op ovals geen serieuze kandidaat voor de titel. Franchitti, hij is de man die kampioen kan worden, hij heeft het namelijk al helemaal door.

Het seizoen begint echter niet zoals de coureur van Team KOOL Green zou willen. Montoya heeft al vier races gewonnen wanneer Franchitti voor het eerst in 1998 op de hoogste trede van het podium staat, op 18 juli. Het is dan al te laat. Hij vecht zich nog wel terug naar gelijke punten met zijn eveneens jonge rivaal, maar de zeven overwinningen van Montoya maken het verschil. Niet dat Dario het nog iets uitmaakt of hij de titel wel of niet heeft gewonnen. Zijn vriend, de man wie hem aan zijn toekomstige echtgenote Ashley Judd heeft voorgesteld, Greg Moore, is eerder die middag in een gewelddadige crash overleden.

Tegenslagen

Na de eerste successen van Franchitti bij het team van de broers Kim en Barry Green gaat het de jaren daarna een stuk minder. Alles wat mis kan gaan, gaat mis: Een zwaar ongeluk tijdens de wintertest in Florida, gediskwalificeerde kwalificatieronden, crashes, technische problemen, een ingenieur die maar langzaam herstelt van een beroerte. Het houdt niet op. Zelfs een test met het Formule 1-team van Jaguar draait op een fiasco uit wanneer het team hem de baan opstuurt met een oud chassis om Jackie Stewart, een groot fan van Franchitti, zijn zin te geven. Pas bijna twee jaar na zijn laatste overwinning doet hij het weer: Na de race als veertiende te zijn begonnen, een startcrash te hebben ontweken en een ontketende Memo Gidley voor te zijn gebleven

– en dat op een bijna droogstaande brandstoftank – wint Franchitti in Cleveland. Voor de rest van het seizoen maakt het weinig verschil, maar het is de bevestiging dat hij het nog steeds kan.

Gedurende het seizoen 2000 wijst alles erop dat Franchitti de overstap naar de Formule 1 gaat maken. Herbert stopt aan het einde van het seizoen met de Formule 1 om aan een avontuur in de VS te beginnen en niemand anders dan de Schot lijkt die plaats in te gaan nemen. Maar het loopt anders: Na de test in de zomer van 2000 is de relatie tussen Franchitti en Jaguar Racing  flink afgekoeld. “I wouldn’t say my trial at Jaguar was unlucky,” vertelt Franchitti. “The whole thing was a waste of my time and a waste of theirs – the test was horribly organized and as I said it was a complete waste of time.”

Thuis bij Green

Niet lang na de test tekent Franchitti voor nog een seizoen bij Team Green. Daar blijft hij tot 2007, het jaar waarin hij dan eindelijk zijn IndyCar-titel wint. In de jaren daarvoor is het alsof hij zijn carrière opnieuw op moet bouwen. 2002 is een goed seizoen voor Dario. Eindelijk wint hij weer regelmatig en wordt vierde in het kampioenschap. In 2003 moet het na lang wachten dan eindelijk gaan gebeuren; kampioen in de CART Champ Car World Series worden. Maar teameigenaar Michael Andretti, wie begin 2002 samen met Kim Green en Kevin Savoree het team van Barry Green heeft overgenomen, heeft voor 2003 andere plannen: Hij wil met Honda de overstap naar de IRL IndyCar Series – de aartsrivaal van de CART Champ Car World Series – maken en het fabrieksteam van de Japanse autofabrikant worden.

Paul Tracy ziet een overstap naar de raceklasse die volledig uit oval bestaat en bovendien door de IRL – dat hem in mei de door Tracy geclaimde Indianapolis 500-overwinning heeft afgenomen – gerund wordt niet zitten en laat zijn contract met het team ontbinden. Franchitti doet dit niet, hij blijft trouw aan het team dat nu als Andretti Green Racing door het leven gaat.

Ook in de IndyCar Series wil die titel maar niet komen. In wat zijn eerste volledige seizoen in de series moet worden, raakt Dario geblesseerd aan zijn rug in een motorongeval. Hij mist drie races en keert op Pikes Peak International Raceway weer terug, maar een operatie aan zijn rug zorgt ervoor dat hij de rest van het seizoen langs de kant moet toekijken.

Eindelijk groot succes

Na jaren van mondjesmaat succes is het in 2007 eindelijk zover. Zowel de Indianapolis 500 als het IndyCar-kampioenschap worden door Franchitti gewonnen. In Indianapolis eindigt de race achter de pace car die vlak voor een stortbui de baan op is gekomen. Het doet niets af aan de fantastische race die Franchitti gereden heeft. Ruim drie maanden later, in Chicagoland, is het een stuk moeilijker. “It was a pretty stressful time,” kijkt de eerste Schotse Indianapolis 500-winnaar sinds Jim Clark op zijn 2007-titel terug. “We’d lost some points at Sonoma, and it was going to come down to whoever won the last race between Scott and I. It was Chicago, which was not one of my favorite tracks at the time. I had had some good results there, but I knew I had to win if I was to have a shot. It was all on the line. We were on the pole and the car was very fast, but I went off at the start of the race and the

speed wasn’t there. The two Target cars and the two Penske cars passed me, and I knew I didn’t have the speed on my own to win the race. I had to use the one weapon I owned, and that was fuel-saving. All day, I saved fuel and I saved fuel.

“The last restart, I made a run for it and tried to go to the outside, but I didn’t have enough to get it done. I was sizing him up trying to get a draft on the backstretch on that last lap to see what I could make happen. Just when I was thinking about making a move on him, he ran out of fuel. It was incredible. All those laps for the whole year, it came down to the last lap. The last corner.”

Beste coureur bij het beste team

Met de titel op zak heeft Franchitti alles behaald dat hij wilde. Opzoek naar een nieuwe uitdaging tekent hij een contract bij Chip Ganassi Racing. Maar niet voor het IndyCar-team… Hij maakt de overstap naar NASCAR.

“The first part of the season was very tough,” vertelt hij over zijn avontuur in de NASCAR Nationwide en Sprint Cup Series. “I was just starting to get the hang of it when I broke the ankle. We had some good performances, if not results, then got the news of the number 40 car being shut down.” Het gebrek aan sponsorgeld brengt een vroegtijdig einde aan zijn stint in NASCAR. Maar niet aan zijn tijd bij Chip Ganassi Racing. Dan Wheldon mag na het seizoen 2008 vertrekken bij het team van Chip Ganassi. Zijn opvolger is al snel gevonden: Dario Franchitti. “I was very fortunate to have Chip come up and ask me to drive this car, the 10 car for Team Target,” zegt Franchitti,. “I competed against the team in the IndyCar Series for a long, long time and CART before that. I knew how good the team was.

So unfortunately for all the reasons we know, the trip to NASCAR didn’t work out. When Chip started asking me these questions, it started to intrigue me. Then I went to the race in Detroit and that was it. As soon as I saw the cars running on the track, it was a done deal. And I’m really, really glad. From the first time I jumped in the car, I’m so glad I made the choice to come back. And I’m loving it. I really enjoy driving Indy cars, racing in the IndyCar Series, and racing against the people that I get to.”

Dat Franchitti de beste coureur bij het beste team is blijkt wanneer het seizoen van start gaat. Vijf keert wint de coureur, ook op de ovals die hij in zijn eerste jaren in de VS zo moeilijk vond, en na een ongekend spannend gevecht met teamgenoot Scott Dixon en Team Penske-rijder Ryan Briscoe gedurende het seizoen en de laatste race in Homestead-Miami, gaat hij er met zijn tweede IndyCar-titel vandoor dankzij een strategische meesterzet. “When I won the championship in 2007, there were still two series, but this year it was one unified series and I got to race against everybody,” ziet Franchitti zijn tweede titel als een nog grotere prestatie. “That made it very special. The competition level is higher than it has ever been because everybody is under one roof now so it’s great. It’s extra special.”

Net als Jimmy en Jackie

Met een herhaling van zijn titel als doel begint Dario aan het huidige seizoen. Met 37 jaar, maar beter en gemotiveerder dan ooit, wint hij in mei zijn tweede Indianapolis 500. Net als elf jaar geleden, maar met een lading aan ervaring, is Franchitti ook nu weer in gevecht om kampioen te worden, deze keer met Will Power.

Bescheiden als altijd, ziet hij zichzelf, ondanks alles, niet als een van de grootste coureur ooit van Schotland. “And while people want to put me in the same category as other great drivers from Scotland – Jim Clark and Jackie Stewart – as well as Graham Hill from England, I see those guys on a different level. I’m just happy that I get to do what I get to do.”